Αναγνώστες

Παρασκευή 29 Ιουλίου 2011

Πετροραγία


Petrorhagia prolifera (L.) P.W Ball &Heywood
Tunica prolifera, Kohlrauschia prolifera, Tunica
Πετροραγία η τεκνοφόρος 

Petrorhagia velutina (Guss.) P.W Ball &Heywood
Petrorhagia dubia (Raf.) G. Lopez &Romo
Tunica velutina, Kohlrauschia velutina, Tunica
Πετροραγία η βελούδινη 


Caryophyllaceae

Πετροραγία η τεκνοφόρος. Κύθηρα, Καλοκαίρι  2011.
Φωτογραφία Σταυρούλα Φατσέα
Σχετικά μικρό γένος μονοετών φυτών αυτοφυών στη Μεσόγειο και τη Νότια Ευρώπη. Συγγενεύει με το γένος dianthus και τα λουλούδια τους μοιάζουν πολύ και γι αυτό,συχνά γίνεται σύγχυση μεταξύ τους.
Το όνομα του γένους από το ελληνικό πέτρα +ραγάς > ρήγνυμι αφού πολλά είδη του γένους φυτρώνουν σε σχισμές βράχων και πετρώδη εδάφη. Το επίθετο proliferus = proles +fero = φέρω τέκνα, απογόνους. Θεωρείται αρκετά σπάνιο είδος και προτείνεται να χαρακτηριστεί απειλούμενο στην κεντρική Ευρώπη.
Πετροραγία η βελούδινη , Κύθηρα Άνοιξη 2011.
 Φωτογραφία Σταυρούλα Φατσέα
Τα χαρακτηριστικά επίθετα,velutinus-a = βελούδινος, dubius -a = αμφίβολος, λόγω μικρών αποκλίσεων από βασικά χαρακτηριστικά του γένους.
Τα συνώνυμα Kohlrauschia προς τιμήν της Ηenriette Kohlrausch γερμανίδας βοτανολόγου του 19ου αιώνα. Η παλαιότερη και μη χρησιμοποιούμενη πια ονομασία του γένους, Tunica = χιτώνας, αναφέρεται στη μορφή των βρακτίων του κάλυκα.


Στα Κύθηρα έχω συναντήσει μέχρι σήμερα τα δύο αυτά είδη.Ο καθηγητής Α.Γιαννίτσαρος αναφέρει και το είδος Petroraghia graminea (Sm.) P.W.Ball &Heywood που έχει μεγάλη συγγένεια με το Petroraghia saxifraga L. Link. Τα Κύθηρα φαίνεται να είναι η νοτιότερη περιοχή εμφάνισης του αυτού του ελληνικού ενδημικού φυτού.

Τετάρτη 27 Ιουλίου 2011

ΠΟΥΛΙΚΑΡΙΑ


Pulicaria odora (L.) Reichenb.
Syn. Inula odora L.

Pulicaria dysenterica (L.) Bernh.
Syn. Inula dysenterica

Compositae/Asteraceae
Κύθηρα, Ιούνιος 2011. Φωτογραφία Σταυρούλα Φατσέα
Πολυετές φυτό κοινό σε όλη την Ευρώπη, Ασία και Αφρική.Tα τελευταία χρόνια οι πληθυσμοί του ελλατώνονται σε αρκετά μέρη της Ευρώπης και περιλαμβάνεται στους καταλόγους απειλουμένων ειδών ορισμένων κρατών. Αγαπά τα υγρά, σκιερά μέρη και μπορεί να φτάσει ένα μέτρο σε μήκος. Σε πιο ξηρά μέρη το φυτό είναι καλός δείκτης ότι υπάρχει νερό κοντά στην επιφάνεια του εδάφους.Τα κατώτερα φύλλα του είναι μεγάλα χνουδωτά ενώ τα ανώτερα μικρότερα και κοντά στο βλαστό. Τα λουλούδια του έχουν μεγάλο εντυπωσιακό δίσκο πρασινοκίτρινο που αναπτύσεται πριν τα πολλά λεπτά πέταλα.
Το όνομα από το λατινικό pulex-pulicis = ψείρα αφού το φυτό θεωρείται ότι απομακρύνει το συγκεκριμένο ζωύφιο.Ίσως η ομοιότητα των σπόρων του με τη ψείρα οδήγησε στο συσχετισμό. Παλιότερα έκαιγαν το φυτό και με τον καπνό απομάκρυναν ενοχλητικά έντομα. Η κοινή ονομασία ψυλλόχορτο και η αγγλική fleabane παραπέμπουν στις εντομοαπωθητικές του ιδιότητες.
To επίθετο dysenterica από το ελληνικό δυσεντερία ( κατά της ~) δόθηκε από το Λινναίο αφού κάποιος φίλος του ρώσος στρατηγός τον πληροφόρησε ότι το φυτό χρησιμοποιήθηκε για την καταπολέμηση μιας επιδημίας δυσεντερίας του ρωσικού στρατεύματος, με επιτυχία.
Το επίθετο odora από το λατινικό odor-odoris =οσμή, δόθηκε στο είδος προφανώς λόγω της χαρακτηριστικής ευχάριστης οσμής σαπουνιού που αναδίδουν τα φύλλα όταν τα τρίψουμε.
Το ρίζωμα του φυτού έχει απολυμαντικές ιδιότητες.
Νεώτερες έρευνες επιβεβαιώνουν ότι το φυτό περιέχει ουσίες εντομοαπωθητικές, μυκητοκτόνες, αντιμικροβιακές.