Μαρίες στα Κύθηρα

Macrolepiota phaeodisca Bellu

Μακρολεπιότα η φαιόδισκη

Agaricaceae

Αρκετά κοινό μανιτάρι της Νότιας Ευρώπης. Καρποφορεί σε ηλιόλουστα χορτολίβαδα ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες από τα τέλη Οκτωβρίου έως το Φεβρουάριο. Ανήκει στο γένος macrolepiota στο οποίο τυπικό είδος είναι η macrolepiota procera. Τα μανιτάρια του γένους θεωρούνται κατά κανόνα βρώσιμα και νόστιμα αν και συνιστάται προσοχή καθώς κάποια από αυτά μοιάζουν με άλλα είδη που είναι τοξικά. Το συγκεκριμένο είδος περιγράφηκε το 1984 από τον Ιταλό φυσιοδίφη Francisco Bellu, ο οποίος και έδωσε το αποδεκτό σήμερα επιστημονικό όνομα Macrolepiota phaeodisca. Σύγχρονη έρευνα το ταξινομεί σαν χρωματική παραλλαγή του είδους macrolepiota excoriata.

Στα Κύθηρα το βρήκα κυρίως στα βόρεια του νησιού σε αγρούς και λιόφυτα ανάμεσα σε χορτάρια και σπανιότερα σε φρυγανότοπους. Η λαϊκή ονομασία στο βόρειο μέρος του νησιού είναι “Μαρία” και θεωρείται ασφαλές και νόστιμο μανιτάρι.

ΠΡΟΣΟΧΗ! Μοιάζει με το είδος chlorophyllum rhacodes, που είναι όμως μεγαλύτερο με μακριά ανασηκωμένα “λέπια”, και προκαλεί γαστρεντερικά προβλήματα ενώ σε κάποιους οργανισμούς μπορεί να προκαλέσει και σοβαρότερες δηλητηριάσεις. Η σάρκα του chlorophyllum rhacodes γίνεται κόκκινη όταν κοπεί ενώ η σάρκα της “Μαρίας” παραμένει λευκή.

ΠΡΟΣΟΧΗ! Ακόμα και τα θεωρούμενα ασφαλή και βρώσιμα μανιτάρια είναι δυνατόν να γίνουν επικίνδυνα αν αναπτυχθούν σε περιοχή με απορρίμματα, παλιά σίδερα κλπ. Ποτέ μη καταναλώνετε άγρια μανιτάρια αν δεν είστε απόλυτα βέβαιοι από που προέρχονται, και δεν έχετε απόλυτη εμπιστοσύνη στο μανιταροσυλλέκτη.

Το όνομα του γένους προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη λεπίς – ιδος = λέπι, φολίδα και το επίθετο μακρός -α – ον αναφορά στα μακριά “λέπια” που έχει το καπέλο του καρποσώματος του μανιταριού. Το χαρακτηριστικό επίθετο από το φαιός και δίσκος για προφανείς λόγους.