Αναγνώστες

Παρασκευή 29 Μαρτίου 2013

Η Οφρύς του Ράινχολντ


Ophrys reinholdii      H. Fleischmann,1907


Orchidaceae


Κύθηρα, 2012
 Μια από τις πιο όμορφες ορχιδέες της Μεσογείου με ευρεία εξάπλωση από τα Βαλκάνια έως το νοτιοδυτικό Ιράν. Ανθίζει Μάρτιο Απρίλιο και δίνει το όνομά της σε ολόκληρη ομάδα αποτελούμενη από πέντε είδη που είναι όλα εξ ίσου εντυπωσιακά. Αν και μεγάλου εύρους κατανομής η ορχιδέα αυτή κάθε άλλο παρά συνηθισμένη θεωρείται . Περιλαμβάνεται στη CITES ενώ σε αρκετές χώρες υπάρχουν προτάσεις να περιληφθεί στο Κόκκινο Βιβλίο Απειλούμενων Ειδών και στην κατηγορία κρίσιμα κινδυνεύον.

Το όνομα της δόθηκε προς τιμή του γερμανού γιατρού Καρόλου Ράινχολντ που υπηρέτησε στην Ελλάδα κατά τον 19ο αιώνα.


Στα Κύθηρα συνάντησα το 2012 μια μικρή ομάδα από 10 φυτά σε περιορισμένο χώρο στις άκρες χωραφιών που καλλιεργούνται. Φέτος από τα δέκα φυτά έχουν ανθίσει μέχρι σήμερα τα δύο. 













Τρίτη 26 Μαρτίου 2013

Ophrys tenthredinifera II

Οφρύς η σφηκάφερη II



Προσθήκη λεζάντας


Μια υπέροχη παραλλαγή ή μήπως πρόκειται για υβρίδιο της; Με τις άγριες ορχιδέες της Μεσογείου και της Ευρώπης κανείς δεν είναι ποτέ σίγουρος. Και αυτή είναι η γοητεία τους. Αλλάζουν, προσαρμόζονται στο περιβάλλον και στις ανάγκες των εντόμων που θα τις επικονιάσουν. Mεταλλάσσονται έτσι ώστε να εξασφαλίσουν τη διαιώνιση του είδους τους. Τη συγκεκριμένη οφρύ βρήκα στο κέντρο του νησιού των Κυθήρων σε περιοχή που υπάρχουν άφθονες ophrys fusca s.l. και αρκετές ophrys calypsus var. scolopaxoides. 

Τρίτη 19 Μαρτίου 2013

Η οφρύς της Ήρας


Ophrys herae Hirth &Spaeth, 1992




Ανθίζει Μάρτιο -Απρίλιο. Αρχικά περιγράφηκε στο νησί της Σάμου, στη συνέχεια όμως εντοπίστηκε και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας. Η συζήτηση για το κατά πόσο, τα είδη που αναφέρονται από την Κρήτη και την Πελοπόννησο, θα πρέπει να ταξινομηθούν σαν  οφρείς της Ήρας, βρίσκεται σε εξέλιξη.




Ανήκει στην ομάδα mammosa (μαστοφόρος), και το όνομα της δόθηκε προς τιμή της Ολύμπιας θεάς Ήρας, η οποία κατά μία παράδοση γεννήθηκε στη Σάμο. Στα Κύθηρα βρήκα 10 περίπου άτομα σε περιορισμένη περιοχή στο κέντρο του νησιού.



Μάρτιος 2013, Κύθηρα






















Τετάρτη 6 Μαρτίου 2013

Αναγυρίς η δύσοσμη


Anagyris foetida L.

Syn. Anagyris neapolitana

Fabaceae/Leguminosae


Κύθηρα, Ιανουάριος. Φωτογραφίες, κείμενο: Σταυρούλα Φατσέα
Αειθαλής δεντρόθαμνος αυτοφυής στη Βόρεια Αφρική και τις περισσότερες χώρες της Μεσογείου και της Νότιας Ευρώπης. Όλα τα μέρη του είναι τοξικά, ιδιαίτερα όμως οι σπόροι που μπορεί να προκαλέσουν σοβαρή δηλητηρίαση σε ανθρώπους και ζώα. Ευτυχώς κάτι τέτοιο είναι σχετικά σπάνιο καθώς η χαρακτηριστική μυρωδιά του είναι απωθητική. (θυμίζει ταγγιασμένη βιταμίνη ή χαλασμένα βραστά φασόλια.) Περιέχει το τοξικό αλκαλοειδές αναγυρίνη.

Το όνομα του γένους καταγράφεται αρχικά στην Φυσική Ιστορία του Πλίνιου του Πρεσβύτερου και προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό ανα +γύρος = από τον χαρακτηριστικό τρόπο που τα λουβιά καμπυλώνουν προς τα πάνω και το χαρακτηριστικό επίθετο από το λατινικό foetidus – a -um = δυσώδης.


Στη λαική, παραδοσιακή ιατρική χρησιμοποιήθηκε παλιότερα, σαν εμετικό και καθαρτικό ενώ σαν ομοιοπαθητικό φάρμακο κατά των πονοκεφάλων και της αμηνόρροιας. 
Σε ορισμένα μέρη της Κρήτης υπάρχει παράδοση ότι αυτό, είναι το δέντρο στο οποίο κρεμάστηκε ο Ιούδας και για το λόγο αυτό, το περιφρονούν.