Αναγνώστες

Σάββατο 5 Νοεμβρίου 2011

Λευκός φθινοπωρινός κρόκος


Crocus boryi J.Gay

Iridaceae


Κύθηρα, Νοέμβριος 2011. Φωτογραφίες κείμενο:Σταυρούλα Φατσέα

Το γένος Crocus L. περιλαμβάνει γύρω στα 80 είδη με εξάπλωση σε όλη την Κεντρική και Νότια Ευρώπη και μεγάλο μέρος της Κεντρικής Ασίας. Ανάλογα με το είδος και τις κλιματικές συνθήκες τα είδη του γένους ανθίζουν φθινόπωρο, χειμώνα ή άνοιξη. Πολλά είδη καλλιεργούνται σαν καλλωπιστικά.Το πιο γνωστό ίσως είδος, Crocus sativus, (Saffron Crocus)καλλιεργείται στη Μεσόγειο από την αρχαιότητα ως σήμερα, για παραγωγή του ακριβότερου μπαχαρικού του κόσμου,τη ζαφορά ή σαφράνι. Στο παρελθόν χρησιμοποιήθηκε σαν χρωστικό δίνοντας έντονο κίτρινο ή κόκκινο ανεξίτηλο χρώμα αλλά και για τις φαρμακευτικές του ιδιότητες.
Συχνά γίνεται σύγχιση των κρόκων, με τα κολχικά και τις στερνμπέργκιες που είναι κατ'εξοχήν φθινοπωρινά, ανήκουν σε διαφορετικές οικογένειες και έχουν έξι ανθήρες και όχι τρεις όπως οι κρόκοι. Προσοχή! ενώ οι βολβοί των κρόκων μπορεί να είναι βρώσιμοι τα κολχικά και οι στερνμπέργκιες είναι τοξικά έως δηλητηριώδη. 

Το λατινικό όνομα του γένους προέρχεται από το ελληνικό κρόκος που με τη σειρά του πιθανόν προέρχεται από το εβραικό karkom, αραβικό kurkum, ακκαδικό kurkanu λέξεις που σημαίνουν το έντονο κίτρινο χρώμα. ( Λεξικό Ν.Ελληνικής Γλώσσας, Γ. Μπαμπινιώτη). Το χαρακτηριστικό επίθετο του είδους δόθηκε προς τιμήν του Γάλλου περιηγητή και φυσιοδίφη, βαρώνου J.B. M. Bory de St Vincent (1780-1846).

Τα εύθραυστα πέταλα του κρόκου λίγο ταλαιπωρημένα, αγκαλιά με τα υπέροχα φύλλα κυκλάμινου 

Το συγκεκριμένο είδος ευδοκιμεί σε χαμηλά έως μεσαία υψόμετρα στη Νότια Ελλάδα τα Ιόνια Νησιά και την Κρήτη, ανθίζει από τα τέλη φθινοπώρου και μέχρι τον Ιανουάριο. Στα Κύθηρα το βρήκα σε αφθονία στα 500μ. στα δυτικά του νησιού.