To Σαλέπι...!

Orchis italica Poiret

Orchidaceae

Ορχιδέα η ιταλική

Κύθηρα, Μάρτιος 2011. Φωτογραφίες Σταυρούλα Φατσέα

 Η όμορφη αυτή ορχιδέα είναι ίσως η πιο διαδεδομένη στα Κύθηρα. Από τα τέλη Μαρτίου η χαριτωμένες ρόδινες κορφούλες γεμίζουν τα χέρσα χωράφια, τις άκρες των δρόμων φυτρώνουν ανάμεσα σε θάμνους και αγκάθια. Το λουλούδι της μοιάζει με μικρό αρσενικό ανθρωπάκι εξ ου και το αρχαίο ελληνικό όνομα: “ σατύριον”, αναφορά στους γυμνούς σατύρους, συνοδούς του θεού Διονύσου. Όπως και οι περισσότερες ορχιδέες η ανθοφορία αρχίζει από τη βάση και προχωρά σταδιακά στην κορυφή δημιουργώντας έναν όμορφο κώνο. 
Η ρίζα της μετά από επεξεργασία δίνει λευκή σκόνη, το σαλέπι.

Στην Τουρκία, που το σαλέπι ήταν δημοφιλές αυτή και άλλες ορχιδέες έχουν σχεδόν εξαφανιστεί, λόγω της υπερσυλλογής βολβών. Στην Ελλάδα η συλλογή του φυτού σε άγρια μορφή είναι απαγορευμένη καθώς οι περισσότερες ελληνικές ορχιδέες θεωρούνται σπάνια και απειλούμενα είδη και προστατεύονται από το νόμο.

Orchis italica albino

Στα νοτιοανατολικά του νησιού βρήκα μία και μοναδική λευκή. Προφανώς πρόκειται για αλβινικό άτομο.