Κυκλάμινο το ελληνικό

Cyclamen graecum Link

Primulaceae

Κύθηρα, Οκτώβριος 2011.
Φωτογραφίες, κείμενα Σταυρούλα Φατσέα

Με τα πρωτοβρόχια και την αναπόφευκτη μελαγχολία του τέλους του καλοκαιριού, στις άκρες των δρόμων, στις σχισμές των βράχων, ανάμεσα στα ξερόχορτα ξεπροβάλλουν τα πρώτα κυκλάμινα. Σεμνά με χαμηλωμένο το κεφάλι λες και ντρέπονται που φέρουν τέτοια ομορφιά στο ξερό τοπίο.

Το συγκεκριμένο είδος, κυκλάμινο το ελληνικό, ξεδιπλώνει ακόμα μεγαλύτερη ομορφιά όταν εμφανίζονται τα πρώτα φύλλα. Τα ποικίλα σχήματα και οι έντονοι χρωματικοί συνδυασμοί τους είναι πραγματικά αριστουργήματα χαρακτηριστικά του είδους. Ο βοτανολόγος Μούρ λέει “.... το βασικό χρώμα είναι βαθύ πράσινο αλλά μπορεί να υπάρχουν αποχρώσεις από πρασινόμαυρο ως γκρι πράσινο και ανοικτό λεμονί.Σε έντονη αντίθεση κηλίδες ανοικτόχρωμες κρεμ, ασημί, πράσινες ή γκρί σχηματίζουν απίθανα σχέδια. Οι συνδυασμοί είναι τόσο πολλοί που μια συλλογή διαφορετικών φύλλων θα απαιτούσε ξεχωριστή μελέτη”.

Όπως φαίνεται από το όνομά του το είδος είναι ελληνικό ενδημικό με εξάπλωση μέχρι την νοτιοδυτική Τουρκία.

To όνομα του γένους από το ελληνικό κύκλος, αναφορά στο σχήμα της στεφάνης ή στην περιστροφή σε τέλειους κύκλους που κάνει ο καρποφόρος βλαστός μετά την ανθοφορία. (Η ετυμολόγηση που φαίνεται να επικρατεί και αποδίδει το κύκλος στο σφαιρικό κόνδυλο δεν μου φαίνεται πολύ σωστή). 

Οι αρχαίοι Ελληνες το ονόμαζαν χελώνιο αφού ο κόνδυλος σφαιρικός ή πεπλατυσμένος,μοιάζει πολύ με χελώνα. Το φυτό είναι τοξικό για τους περισσότερους οργανισμούς εκτός των χοίρων που φαίνεται να έχουν ιδιαίτερη προτίμηση στους βολβούς του.