Κολχικά... Οι Μαγισσούλες του φθινοπώρου

Colchicum cupanii Gussone

Liliaceae / Colchicaceae

   

Κύθηρα, φθινόπωρο 2011. Φωτογραφίες, κείμενα Σταυρούλα Φατσέα

Το γένος περιλαμβάνει περίπου εξήντα είδη πολυετών φυτών που είναι αυτοφυή στη Δυτική Ασία την Ευρώπη και τη Μεσόγειο. Πολλά είδη καλλιεργούνται σαν καλλωπιστικά σε όλο τον κόσμο και τα υβρίδια που έχουν δημιουργηθεί είναι πολύ εντυπωσιακά. Συχνά γίνεται σύγχιση με το γένος crocus το οποίο όμως ανήκει σε εντελώς διαφορετική οικογένεια ( Ιridaceae) και είναι ακίνδυνο και πολλές φορές βρώσιμο σε αντίθεση με τα κολχικά που είναι πολύ τοξικά και επικίνδυνα.

Colchicum cupanii Guss.

Τα κολχικά εκτιμώνται ιδιαίτερα για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες και μέρη του φυτού χρησιμοποιούνται από την αρχαιτότητα μέχρι σήμερα, στην κλασσική και ομοιοπαθητική θεραπευτική, για την αντιμετώπιση ρευματοπαθειών,κυρίως της ουρικής αρθρίτιδας. Πάντως όλα τα μέρη του φυτού είναι εξαιρετικά δηλητηριώδη αφού περιέχει το αλκαλοειδές κολχικίνη και σε καμμία περίπτωση δεν πρέπει να χρησιμοποιείται χωρίς ειδική επεξεργασία, και εξειδικευμένες γνώσεις. Τα συμπτώματα δηλητηρίασης από κολχικό μοιάζουν με αυτά του αρσενικού και γύρω στα 5 γρ αρκούν για να προκαλέσουν το θάνατο.

Colchicum cupanii Guss. ?

Το φυτό πήρε το όνομά του από την περιοχή προέλευσης του, την Κολχίδα, πατρίδα της μάγισσας Μήδειας που κατά μία εκδοχή σκότωσε τα παιδιά της χρησιμοποιώντας δηλητήριο από τους βολβούς του κολκικού.

Στο συγκεκριμένο είδος, που είναι ενδημικό της Μεσογείου, το χαρακτηριστικό επίθετο cupanii δόθηκε προς τιμήν του Fr. Francis Cupani (1657-1710) που διετέλεσε διευθυντής των βοτανικών κήπων του Μισιλμέρι κοντά στο Παλέρμο και συγγραφέας του 'Ηortus Catholicus”