'Αλυσσο το βραχόφιλο

Aurinia saxatilis (L.) Desv.

Syn. Alyssum saxatile L.

Brassicaceae/Cruciferae

Κύθηρα, Ιανουάριος 2012. Φωτογραφίες, κείμενο:Σταυρούλα Φατσέα

Αειθαλής πόα, αυτοφυής στη νότια Ευρώπη και ανατολική Μεσόγειο σε πετρώδη ασβεστολιθικά εδάφη, σε σχισμές βράχων, σε γκρεμούς. Ανθίζει νωρίς την άνοιξη σχηματίζοντας πυκνές χρυσοκίτρινες ταξιανθίες που καλύπτουν σχεδόν τελείως το φύλλωμα. Για το λόγο αυτό εκτιμάται ιδιαίτερα σαν καλλωπιστικό κήπων και καλλιεργείται σε όλο τον κόσμο.

Η προηγούμενη ταξινόμηση του στο γένος alyssum εξακολουθεί να ισχύει, κοινή ονομασία στα Αγγλικά golden alyssum ή basket of gold. Το περίβλημα των σπόρων του από διαφανή μεμβράνη τριγυρισμένη από χρυσαφιά στεφάνη είναι πολύ εντυπωσιακό.

Το όνομα του γένους προέρχεται από το λατινικό aureum=χρυσό ενώ το επίθετο του είδους από το λατινικό saxum, saxi = βράχος - βράχοι

Το συνώνυμο άλυσσον, από το στερητικό α- + λύσσα αφού πολλά είδη του γένους θεωρήθηκαν από την παραδοσιακή θεραπευτική αποτελεσματικά αντίδοτα κατά της λύσσας!

Στα Κύθηρα βρήκα την αουρίνια στα νότια και δυτικά του νησιού σε μικρούς πληθυσμούς. Το φυτό θεωρείται μάλλον σπάνιο και βρίσκεται σε καθεστώς προστασίας στην Ελλάδα με το ΠΔ.67/81

Θαυμάστε το αλλά μην το κόψετε. Εξ άλλου στο βάζο δεν κρατάει σχεδόν καθόλου και η ομορφιά του ξεθωριάζει και μαραίνεται μόλις κοπεί. 

Τρεμίσκη η νεραντζοειδής

Tremella aurentia Schwein. 1822

Tremellaceae

Κύθηρα, Ιανουάριος 2012.
Φωτογραφία, κείμενο Σταυρούλα Φατσέα

Μύκητας που αναπτύσεται είτε σε νεκρά κλαδιά δέντρων είτε πάνω σε άλλους μύκητες (λειχήνες), αρκετά κοινός σε όλο τον κόσμο. Μοιάζει πολύ με την πιο γνωστή tremella mesenterica. Οταν είναι φρέσκο έχει μορφή ζελατινώδη, γυαλιστερή όταν είναι υγρό, και ματ όταν στεγνώνει. Σκληραίνει και γίνεται καφετί και αφυδατωμένο όταν δεν βρέχει, αλλά μπορεί να αναζωογονηθεί ξανά αν η υγρασία επιστρέψει. Η τρεμέλα τρώγεται αλλά δεν είναι ιδιαίτερα νόστιμη. 

Θεωρείται όμως ότι έχει ικανοποιητικές φαρμακευτικές ιδιότητες και χρησιμοποιείται στην κινέζικη παραδοσιακή ιατρική σαν τονωτικό του ανοσοποιητικού συστήματος, καρδιοτονωτικό, κατά της χοληστερίνης, σαν αντιγηραντικό και ενυδατικό του δέρματος σε κρέμες και λοσιόν.

Το όνομα του γένους προέρχεται από το λατινικό ρήμα tremere = τρέμω, πάλλομαι ενώ το χαρακτηριστικό επίθετο του είδους aurantia από το λατινικό aurantium = νεραντζιά

Μπλαβομάνητας

Lepista nuda (Bull.) Cooke

syn. Clitocybe nuda (Fr.) H.E. Bigelow& A.H. Sm.

syn. Tricholoma nudum (Bull. Ex Fr.)

Tricholomataceae

Κύθηρα, Δεκέμβριος 2011. Φωτογραφίες, κείμενο: Σταυρούλα Φατσέα

Βρήκα αυτό το υπέροχο μανιτάρι σε αρκετά σημεία του νησιού των Κυθήρων, πότε ανάμεσα στις πευκοβελόνες, πότε κρυμμένο καλά στη σκιά πυκνών θάμνων. Πολλοί στο νησί, το λένε μπλαβομάνητα και δεν το τρώνε, παρόλο που στη βιβλιογραφία θεωρείται βρώσιμο αν είναι καλά μαγειρεμένο. Ωμό είναι δυνατό να προκαλέσει από αλλεργίες έως και σοβαρές δηλητηριάσεις. Το χρώμα του από απαλό λιλά έως βαθύ μωβ ξεθωριάζει σε ωχροκαφέ όταν το μανιτάρι γεράσει. Εχει χαρακτηριστικό φρουτώδες άρωμα που μαζί με άλλα χαρακτηριστικά, το ξεχωρίζει από άλλα παρόμοια μανιτάρια που είναι εξαιρετικά δηλητηριώδη. Αν κανείς δεν είναι απολύτως σίγουρος καλό είναι να μην καταναλώνει άγρια μανιτάρια!!

Το όνομα lepista προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό λεπαστή που σήμαινε ρηχό κύπελλο με σχήμα πεταλίδας ( λεπάς). Το επίθετο nuda από το λατινικό nudus – a – um = γυμνός αναφέρεται στην έλλειψη της χαρακτηριστικής “φουστίστας” που έχουν τα περισσότερα μανιτάρια. 'Οσον αφορά την ταξινόμηση πολλοί βοτανολόγοι θεωρούν ότι το είδος πρέπει να καταταχθεί στο γένος Clitocybe εξ ου και το συνώνυμο το οποίο από πολλούς θεωρείται σωστότερο.