Οι ξελογιάστρες της Άνοιξης ΙΙΙ

Ophrys candica ssp cytherea B.Baumann & H.Baumann 2005

Οφρύς η λευκή, των Κυθήρων

(Bornmuelleri group)

Κύθηρα,Άνοιξη 2011-2012.Φωτογραφίες,κείμενο:Σταυρούλα Φατσέα 

Υπέροχη μικρή ορχιδέα, που περιέγραψαν το 2005 οι Μπάουμαν σαν ξεχωριστό υποείδος της ophrys candica, και θεωρείται τοπικό ενδημικό. Ανθίζει από τα τέλη Μαρτίου ως τα τέλη Μαΐου. Υπάρχει σε όλο το νησί πολλές φορές μαζί με την ophrys candica και την ophrys candica var.minoa. Φέτος η ανθοφορία της ήταν περιορισμένη σε σχέση με το 2011 και τέλειωσε μάλλον νωρίς, στις αρχές Μαΐου.

Οι ξελογιάστρες της Άνοιξης ΙΙ

Ophrys iricolor

Desfontaines,1807

Οφρύς η ιριδόχρωμη

Orchidaceae

Φεβρουάριος - Μάρτιος 2012. Φωτογραφίες, κείμενο: Σ. Φατσέα

Από κάποιους βοτανολόγους θεωρείται ξεχωριστή ομάδα (P. Delforge,1997) ενώ κάποιοι άλλοι θεωρούν ότι ανήκει στην ομάδα fusca. (βλ. σχετική παλαιότερη ανάρτηση). Ο υπέροχος θυρεός που λαμπυρίζει στα χρώματα της ίριδας ενέπνευσε το όνομά της. Οι ιριδόχρωμες ανθίζουν από το Φεβρουάριο ως τα τέλη Μαρτίου σε όλη την Ελλάδα, ενώ κάποια είδη όπως η Οφρύς της Μεσαράς (Ophrys mesaritica) μπορεί να ανθίσουν και από τα μέσα Ιανουαρίου. (βλ. σχετική παλαιότερη ανάρτηση)

Οι ξελογιάστρες της Άνοιξης Ι

Ophrys fusca sensu lato, Link 1799

(O.fusca group) Delforge 2006

Οφρύς η καστανόχρωμη

Orchidaceae

Κύθηρα, Μάρτιος 2012. Φωτογραφίες, κείμενο: Σταυρούλα Φατσέα

Το μουντό και μάλλον θλιμμένο χρώμα της την κάνει να φαίνεται σαν αδιάφορο ζουζούνι πάνω σε θάμνο. Γιατί ακριβώς αυτό θέλει η οφρύς φούσκα. Αν κοιτάξεις προσεκτικά βλέπεις πως είναι λουλούδι. Και τι λουλούδι!

Επειδή δεν έχει τίποτα να δώσει στο έντομο που χρειάζεται για την επικονίασή της, αυτή, όπως και οι υπόλοιπες ophrys, μιμείται την εμφάνιση του θηλυκού κάποιου συγκεκριμένου εντόμου σκορπίζει στον αέρα τη μυρωδιά του και περιμένει το αφελές αρσενικό που στην ορμή του να ζευγαρώσει, ξεγελιέται και μεταφέρει την πολύτιμη γύρη σε άλλο άνθος, δίνοντας τη δυνατότητα στο είδος να διαιωνιστεί. Στην προσπάθεια της αυτή, η οφρύς φούσκα αλλάζει διαρκώς την εμφάνισή της ώστε να είναι ελκυστική...

Προτιμά τα δύσκολα, φυτρώνει ανάμεσα στα φρύγανα και τα αγκάθια της Μεσογείου, σε πετρώδεις τοποθεσίες χαμηλής βλάστησης. Έτσι και τα δεκάδες είδη ή ποικιλίες, που υπάρχουν σε όλη την Ευρώπη και τη Μεσόγειο και προκαλούν πονοκέφαλο στους ειδικούς.

Η σπάνια οφρύς της Μεσαράς

Ophrys mesaritica Paulus &Alibertis

Orchidaceae

Κύθηρα, Ιανουάριος Φεβρουάριος 2012. Φωτογραφίες - κείμενο :Σταυρούλα Φατσέα

Η Οφρύς της Μεσαράς θεωρείται αρκετά σπάνια και αρχικά είχε καταγραφεί σαν στενότοπο ενδημικό της Κρήτης εξ ου και το όνομα. Το 1993 o P. Delforges,  βέλγος ειδικός στις ορχιδέες, τη βρίσκει στη Μάλτα. Ο ίδιος θεωρεί πιθανό να βρίσκεται και στη Λέσβο. Ο H.F Paulus αργότερα ανακοινώνει ότι η συγκεκριμένη οφρύς υπάρχει στα Κύθηρα και άλλα νησιά του Ιονίου. Οι τεράστιες αποστάσεις μεταξύ των τοποθεσιών, δημιουργούν κάποιες αμφιβολίες σχετικά με την ταξινόμηση της Μαλτέζικης. Κάποιοι ειδικοί την θεωρούν υποείδος της Ophrys fusca, κάποιοι άλλοι της Οphrys Iricolor.

Στα Κύθηρα βρήκα αρκετά άτομα ανθισμένα από τα μέσα Ιανουαρίου στα ανατολικά του νησιού.

Ποια είναι η σωστή ταξινόμηση;;Το λουλούδι χαμογελάει κομψά και μεταλλάσσεται όπως του αρέσει, αδιάφορο για τις αγωνίες της ανθρώπινης επιστήμης που τα θέλει όλα τακτοποιημένα με καθαρές ετικέτες.  Απολαύστε τις διαφορετικές μορφές που μπορεί να πάρει ανάλογα με τις δικές της ανάγκες.  

'Αγριες Ορχιδέες των Κυθήρων

Είναι όμορφες, εύθραυστες και σπάνιες. Με την ελπίδα ότι θα τις προστατεύσουμε όπως τους αξίζει τις παρουσιάζω όλες μαζί.
.....Και επειδή  ρωτάτε, ναι, όλες οι φωτογραφίες είναι από τα Κύθηρα.

Οφρύς της Αριάδνης

Ophrys ariadnae H.F. Paulus, 1994

Orchidaceae

Κύθηρα, Απρίλιος  2011. Φωτογραφία Σταυρούλα Φατσέα

Το πολύπλοκο σχέδιο του θυρεού καθώς και οι αναλογίες την διαφοροποιούν από την Οφρύ την Κρητική με την οποία μοιάζει πολύ. Ταιριαστό το όνομα, αναφορά στο Μίτο της Αριάδνης, το περίφημο κουβάρι κλωστή που η ερωτευμένη βασιλοπούλα της Κρήτης έδωσε στον Θησέα ώστε να μπορέσει να βρεί την έξοδο του Λαβυρίνθου αφού σκότωνε τον Μινώταυρο.