Κενταύρια των Κυθήρων

Centaurea cytherea K.H.Rechinger
Centaurea redempta subsp. cytherea (Rech.f.) Routsi &T. Georgiadis

Asteraceae/ Compositae

Κύθηρα, Φεβρουάριος-Απρίλιος 2012.
Φωτογραφίες, κείμενο:Σταυρούλα Φατσέα

Το φυτό αρχικά εντοπίστηκε την δεκαετία του 1960 από τον γερμανό βοτανολόγο K.H. Rechinger και θεωρήθηκε ότι είναι η Centaurea redempta Heldr., είδος ενδημικό της Δυτικής Κρήτης

Στη συνέχεια όμως καταχωρίζεται στη φυτοθήκη του Βερολίνου σαν ξεχωριστό είδος με το όνομα Centauria cytherea, με οικότοπο το Καψάλι Κυθήρων.

Τη δεκαετία του '90 οι Ρούτση και Γεωργιάδης την περιγράφουν σαν Centaurea redempta subsp. cytherea.

Tο είδος βρίσκεται σε καθεστώς προστασίας ( ΠΔ 67/ 81) αφού είναι σπάνιο και απειλούμενο σύμφωνα με τους διεθνείς καταλόγους IUCN 1993, 1997. Κρίμα, που στο Κάστρο Κυθήρων θεωρείται ενοχλητικό αγκάθι και κόβεται σαν αγριόχορτο. Φέτος βρήκα τουλάχιστον δέκα φυτά κατεστραμμένα από τη ρίζα, μετά τον ετήσιο καθαρισμό των εξωτερικών χώρων. Ίσως θα έπρεπε να υπάρξει κάποια πρόνοια από τους αρμόδιους ώστε η κενταύρια να μην κόβεται μαζί με τα άλλα αγριόχορτα. Πολλοί θα ταξίδευαν μίλια για να την δουν, αφού πρόκειται για στενότοπο ενδημικό των Κυθήρων. Καταγραφές για ύπαρξη του στη Νότια Πελοπόννησο υπάρχουν, αλλά δεν είναι επιβεβαιωμένες επιστημονικά.

Η κενταύρια αυτή, που από κάποιους Χωραϊτες αναφέρεται με την κοινή ονομασία πετροκάλι*, αρχίζει να ανθίζει κατά την πρώιμη άνοιξη του Κάστρου (Φεβρουάριος – Μάρτιος). Τα αγκαθωτά μπουμπούκια ανοίγουν σε διαφορετικούς χρόνους και έτσι το φυτό παραμένει ανθισμένο μέχρι τα τέλη Απριλίου. (ΑΝ ξεφύγει από το καθάρισμα βέβαια!! )

*Στο υπόλοιπο νησί, πετροκάλι ή κακαράκι ή αγκιναράκι ονομάζεται το είδος centaurea raphanina που είναι βρώσιμο.