Πολυμήχανος εντομοφάγος

Cordyceps militaris

Κορδυκέφαλος ο στρατιωτικός

Clavicipitaceae

Κύθηρα, Ιανουάριος 2013. Φωτογραφίες, κείμενο:Σταυρούλα Φατσέα

Ασκομύκητας μινιατούρα που προσβάλλει διάφορα έντομα, μουμιοποιεί τα νεκρά σώματα τους , τα μετατρέπει σε μυκήλιο και εκεί αναπτύσσει το καρπόσωμά του.

Κάθε είδος κορδυκέφαλου φαίνεται να ειδικεύεται σε διαφορετικό έντομο. Σε κάποιες περιπτώσεις, το θύμα ( μυρμήγκι) καθοδηγείται από τον επικυρίαρχο να πάρει συγκεκριμένη θέση σε ψηλό κλαδί, πριν πεθάνει. Θέση που προφανώς ευνοεί τη διαιώνιση του κορδυκέφαλου, επιτρέποντας στα σπόρια του, να απλωθούν σε μεγαλύτερη απόσταση.

Θεωρείται μάλλον σπάνιο στην Ευρώπη ίσως διότι λόγω μεγέθους περνά συχνά απαρατήρητο κρυμμένο καθώς είναι σε σωρούς νεκρών φύλλων.

Και στην Ελλάδα σπάνιο θεωρείται, με καταγραφή μόνο στη Ξάνθη ( Κωνσταντινίδης 2009). Κατά τον Michael Kuο (mushroomexpert.com) μανιταρόφιλοι, που έχουν την τύχη να εντοπίσουν το μύκητα τρέμουν τόσο από συγκίνηση που δεν είναι σε θέση να το φωτογραφίσουν. Ομολογώ ότι στάθηκα αρκετά τυχερή να το βρω στα Κύθηρα και συμφωνώ απολύτως με τον Michael ως προς την αρχική ταραχή!!!

Συγγενικά είδη όπως ο cordyceps sinensis που αφθονεί στα Θιβετιανά οροπέδια, θεωρείται πανάκεια στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική. Τόσο πολύτιμο που για πολλούς αιώνες προοριζόταν μόνο για την αυτοκρατορική οικογένεια και τους κινέζους ευγενείς. Χρησιμοποιήθηκε σαν τονωτικό των πνευμόνων και των νεφρών, για αύξηση παραγωγής σπέρματος και στη θεραπεία διαφόρων παθήσεων του αναπνευστικού.

Στη Δύση, η πολυθρύλητη θεραπευτική του αξία αναγνωρίστηκε μόλις τον 18ο αιώνα στο Παρίσι, όταν ένας Ιησουίτης μοναχός το έφερε μαζί του γυρνώντας από μια επίσκεψη στην αυτοκρατορική αυλή της Κίνας.

Σύγχρονη έρευνα δείχνει ότι στο καρπόσωμα και το μυκήλιο περιέχονται ουσίες με έντονη αντιγηραντική δράση (Cao&Wen, 1993). Έχουν επίσης ισχυρή επίδραση στο ανοσοποιητικό ενισχύοντάς το ακόμα και σε βαριές κλινικές περιπτώσεις προχωρημένου καρκίνου. (Zhou&Lin, 1995) O cordyceps έχει ακόμα καρδιοτονωτικές ιδιότητες βοηθώντας στην αντιμετώπιση προβλημάτων που δημιουργούνται από υψηλή χοληστερίνη και τριγλυκερίδια (Geng et al. 1985), έντονη αφροδισιακή δράση Wan et. al. (1988)

Οι Κινέζοι καταναλώνουν το μύκητα μαζί με το νεκρό οικοδεσπότη του, αφού το αφήσουν σε αλκοολούχο ποτό για μερικές μέρες. Στη Δύση το μυκήλιο του είδους καλλιεργείται χωρίς το έντομο. Ετσι τα σύγχρονα προϊόντα που κυκλοφορούν καταπίνονται κάπως πιο εύκολα από το μέσο δυτικό καταναλωτή.

Το όνομα του γένους προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη κορδύλη=εξόγκωμα, καρούμπαλο και το λατινικό cepa= κεφαλή