Αναγυρίς η δύσοσμη

Anagyris foetida L.

Syn. Anagyris neapolitana

Fabaceae/Leguminosae

Κύθηρα, Ιανουάριος. Φωτογραφίες, κείμενο: Σταυρούλα Φατσέα

Αειθαλής δεντρόθαμνος αυτοφυής στη Βόρεια Αφρική και τις περισσότερες χώρες της Μεσογείου και της Νότιας Ευρώπης. Όλα τα μέρη του είναι τοξικά, ιδιαίτερα όμως οι σπόροι που μπορεί να προκαλέσουν σοβαρή δηλητηρίαση σε ανθρώπους και ζώα. Ευτυχώς κάτι τέτοιο είναι σχετικά σπάνιο καθώς η χαρακτηριστική μυρωδιά του είναι απωθητική. (θυμίζει ταγγιασμένη βιταμίνη ή χαλασμένα βραστά φασόλια.) Περιέχει το τοξικό αλκαλοειδές αναγυρίνη.

Το όνομα του γένους καταγράφεται αρχικά στην Φυσική Ιστορία του Πλίνιου του Πρεσβύτερου και προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό ανα +γύρος = από τον χαρακτηριστικό τρόπο που τα λουβιά καμπυλώνουν προς τα πάνω και το χαρακτηριστικό επίθετο από το λατινικό foetidus – a -um = δυσώδης.

Στη λαική, παραδοσιακή ιατρική χρησιμοποιήθηκε παλιότερα, σαν εμετικό και καθαρτικό ενώ σαν ομοιοπαθητικό φάρμακο κατά των πονοκεφάλων και της αμηνόρροιας. 

Σε ορισμένα μέρη της Κρήτης υπάρχει παράδοση ότι αυτό, είναι το δέντρο στο οποίο κρεμάστηκε ο Ιούδας και για το λόγο αυτό, το περιφρονούν.